Tag Archief van: Arnhem

Jansbeek bij nacht in de Nieuwstraat

Ode aan de Sint Jansbeek

De openbare ruimte in de Zuidelijke Binnenstad in Arnhem heeft een ware metamorfose ondergaan. Binnenkort zijn de werkzaamheden klaar en stroomt de Sint Jansbeek weer prachtig door de binnenstad. Deze waterstroom, waaraan Arnhem ontstond, is van grote betekenis geweest voor de stad. Eind 19e eeuw, toen de ruimte in de stad schaars werd, verdween de beek ondergronds. Op vrijdag 8 december 2017 is de opnieuw aangelegde Sint Jansbeek feestelijk in gebruik genomen en sprak Folkert van Rotshuizen de voorzitter van stichting Jansbeek boven Water  de volgende tekst uit (onder foto bestuur):

Jansbeek boven Water

Waarde dames en heren,

ODE AAN DE JANSBEEK

Met water ben ik opgegroeid. Merkwaardig voor een Gelders kind, maar toch. In Velp waar mijn ouders en ik woonden ging ik, als het maar even kon, naar de vijver vlak bij ons huis. Fascinerend vond ik stromend water, het is niet te pakken, het stroomt tussen je vingers door.

Na de verhuizing in 1936 naar Arnhem kwamen we nabij een bos te wonen, Ik wilde toen weten hoe de omgeving is en is er ook water? En ja hoor, er is een diepe kuil in Zijpendaal waar je het water uit de grond ziet komen. Dat water wordt dus een beekje, vult een tweetal vijvers en stroomt verder.

De Parkweg schijnt dat tegen te houden maar dat is bedrog, het stroomt er onderdoor en vrij fel via een kleine waterval naar park Sonsbeek, waar een joekel van een vijver te zien is. Even verderop is een bijzondere waterval. Ongelooflijk, je kan er over heen lopen en ook nog onderdoor zonder nat te worden; je kunt er zelfs zitten: de Grote Waterval. Dat zie je toch nergens. Maar we zijn er nog niet.

Via een aantal kleine plassen stroomt het water in een kanaaltje waar vroeger kinderen hun al dan niet zelfgemaakte bootjes lieten varen. Bij dat water was vroeger een forellenkwekerij, nu het Watermuseum. Het beekwater dendert over een watermolen naar beneden. Wat zie je dan? Het houdt niet op. Een breed water waar aan weerszijden koeien rondlopen, nota bene op 300 meter van een centraal station, midden in een grote stad. Daar ontmoet deze Jansbeek weer een waterval en dan verdwijnt het in een groot gat, onder het spoorwegtalud. Weg beek.

Hoe oud ik was weet ik niet meer exact, maar het was wel voor de oorlog. Want ik fietste langs Royal en Willemskazerne door de Velperpoortslangstraat. Toevallig zag ik achter een fietsenstalling in die straat weer het water van de Jansbeek stromen om te verdwijnen op weg naar de vijver voor de schouwburg. Dat laatste wist ik natuurlijk niet.

De Vereniging Stadsschoon heeft bijna twintig jaar geleden een projectgroep aan het werk gezet om de ontsierende plekken in de stad te beschrijven. Dat waren er nogal veel. In april 1999 bij de laatste controle van de tekst heb ik de vraag gesteld: Wat doen we met de Jansbeek?

Een discussie volgde, resulterend in de woorden: de Sint Jansbeek weer bovengronds halen, zichtbaar maken. Daar was een ieder het over eens. Dat heeft direct een relatie met het verbeteren van het beeld van de binnenstad. Enige gedachten over mogelijke routes die de beek zou kunnen volgen, werden toegevoegd.

Het idee sloeg aan, voorstellen werden gedaan, zelfs in samenhang met een haven die ter discussie stond. Maar ja die haven was een luchtkasteel. Enorme discussies ontstonden, de Jansbeek werd erbij gehaald, moest ineens naar een haven stromen.

Acties werden gevoerd. Wat kunnen we doen met de binnenstad? Tekeningen van plannen werden in Musis tentoongesteld. Rudolf Das, oud Arnhemmer tekende futuristische mogelijkheden. Het havenplan verdween in de prullenbak.

Tijdens discussies over de beek ontmoette ik Johan Wolthuis. We zaten met onze gedachten vrijwel op een lijn: het doel sprak en spreekt hem nog zeer aan. Om enkele praktische redenen is toen de Stichting Jansbeek boven Water in 2005 opgericht. Deze samenwerking in het bestuur heb ik dankbaar aanvaard.

Toen werd het even stil rond de plannen betreffende de Jansbeek. In september 2008 na een onderzoek stemde de raad in met het terugbrengen van de Sint Jansbeek en stelde een voorkeurs tracé vast. Helaas ontbraken de financiële middelen om aan de slag te gaan.

Dat de beek een andere route volgt dan in de Middeleeuwen kunnen we accepteren. Die soepelheid hebben we van onze voorvaderen. Die hebben immers in de middeleeuwen de Rijn ook probleemloos verlegd. De historie herhaalt zich.

In 2011 heeft de gemeente Buro Poelmans Reesink opdracht gegeven met verdere uitwerkingen te komen. Ze hebben een mooi Profielenboek gemaakt.

Op straat, de markt of elders werd mij vaak gevraagd: gaat het nog door met de Jansbeek? Het idee van de beek zichtbaar in de stad leeft bij de burgers, heeft nauwelijks kritiek gehad. En nu ligt de beek hier in alle glorie.

De rol van de Stichting Jansbeek boven Water zit er nog niet op, we blijven actief. Drie jaar geleden is Edwin Kemers bestuurslid geworden om zich in te zetten dat de tweede fase vanaf het Gele Rijdersplein via de Bovenbeekstraat spoedig zal gaan volgen om de Sint Jansbeek helemaal compleet te maken.

Hieraan verder niets meer toevoegend stel ik voor, namens alle Arnhemmers die de stad liefhebben, het water van de beek nu de vrijheid te geven te stromen door een bedding speciaal voor de Jansbeek aangelegd.

Stichting Jansbeek boven Water
Folkert Rotshuizen, 8 december 2017

Smart grid Trolly 2.0

Opmars elektrisch rijden maakt uitvoeringsplan laadinfrastructuur noodzakelijk

De opmars van de elektrische auto is onmiskenbaar en gaat om meerdere redenen de komende jaren in een stroomversnelling geraken om vervolgens fossiele brandstof volledig te vervangen. Op dit moment worden ad hoc benodigde laadpalen geplaatst, terwijl juist een goed uitvoeringsplan voor laadinfrastructuur nodig is om de ontwikkeling van elektrificeren te stimuleren,

Aanbod en prijs elektrische auto`s
Al doet Nederland het na Noorwegen internationaal relatief goed, de absolute aantallen elektrische auto`s lopen nog wat achter. Dat gaat snel veranderen door vergroten van het aanbod en verlagen van de prijzen. De komende jaren brengen alle merken een breed scala aan modellen uit, voor iedere smaak wat wils. De prijzen dalen vooral door goedkopere accu`s, maar massaproductie helpt uiteraard ook. Mede door “Dieselgate” is diesel in de ban en worden innovatiebudgetten anders ingezet en doen fabrikanten er alles aan om hun vertrouwen te herstellen. De eerste elektrische auto is er al waarbij de totale kosten gelijk is aan vergelijkbare fossiele variant. Naar verwachting is in 2020 een elektrische auto bij aanschaf net zo duur als een fossiele equivalent.

Bouw batterijfabrieken
Essentieel voor het succes van elektrische voertuigen zijn krachtige en goedkopere batterijen. Daar zijn er ook nog eens miljoenen van nodig en de inschattingen is dat er meer dan 30 gigafabrieken in 2025 moeten zijn. Tesla bouwt nu samen met Panasonic minstens vier gigafabrieken en Daimler gaat er ook een bouwen. Meer dan genoeg markt voor andere partijen dus, aangezien er ook nog eens batterijen nodig zijn voor opslag van zonne- en windenergie. Voor dat doel kunnen ook gebruikte auto-batterijen een tweede leven krijgen omdat het gewicht en capaciteit minder belangrijk is.

Bereikbaarheid en parkeren binnensteden
Het aantal milieuzones neemt toe en ook de wens om in de (binnen)steden verschoont te zijn van uitlaatgassen. Bezitters van vervuilende auto`s zullen zich steeds meer beperkt voelen in hun mobiliteit en daarom gestuurd worden om over te stappen naar elektrisch. Belangenclub Transport en Logistiek Nederland heeft al  het plan om alleen elektrische vrachtwagens vanaf 2025 toe te laten in binnensteden. Technisch kan dit, maar door massaproductie moet de prijs voor elektrische trucks nog wel flink lager worden. Voor het parkeren zullen vervuilende voertuigen moeten uitwijken naar transferia en daar dienen over te stappen op duurzame voertuigen om de binnenstad in te kunnen.

Smart Grid Trolly
In Arnhem beschikken we over een unieke elektriciteitsnetwerk boven ons hoofd waar veel meer mee gedaan kan worden dan de trolleys te laten rijden. Er kunnen oplaadpunten op worden aangesloten waarbij zelfs remenergie geladen kan worden, een fijnmazig netwerk kan snel aangelegd worden. Tevens kan zonne- en windenergie gebruikt worden om trolleys aan te drijven en om de trolleyaccu’s op te laden om het bereik te vergroten buiten het netwerk. Door wijkaccu`s te koppelen is duurzaam opgewekte energie beschikbaar op de momenten dat er behoefte aan is. De laadpunten moeten dus smart zijn voor de afstemming en gaat het dus om tweeweg laadinfrastructuur.

ElectriCity
Aan Arnhem de oproep gebruik te maken van eigen kennis en mogelijkheden en met een ambitieus uitvoeringsplan laadinfrastructuur te komen. Daarmee pro-actief de rode loper voor elektrische auto`s uit te leggen en verder faam te maken als ElectriCity, Energy made in Arnhem!

Ontwikkel oorlogsmuseum in bunker Diogenes

Aan de Koningsweg in Schaarsbergen naast de ingang van de Hoge Veluwe ligt de grootste bunker van Nederland, terwijl velen (zelfs Arnhemmers) dit niet of nauwelijks weten. Vanuit dit commandocentrum werd tijdens WO2 de Luftwaffe aangestuurd in Nederland, België en westelijk deel van Duitsland. De bunker is in goede staat, heeft de status van rijksmonument en is in gebruik als depot voor Rijksarchiefdienst en Openluchtmuseum tot 2020. Herbestemming als oorlogsmuseum ligt het meest voor de hand en is gezien de historische waarde een point of interest op de Liberation Route meer dan waardig.

Beschrijving in Rijksmonumentenregister

Betonnen BUNKER uit 1941-1943 voor het Duitse commandocentrum “Grossraumgefechtsstand Diogenes 3 JD”. Van hieruit werd centraal de afweer in Nederland en het Ruhr-gebied tegen vijandelijke luchtbombardementen gecoördineerd. Hiertoe seinden radarposten aan de Noordzee-kust gegevens over posities van bommenwerpers door aan het commandocentrum, die aldaar werden verwerkt tot instructies voor radiozendstations die op hun beurt de Duitse nachtjagers (in de lucht) van opdrachten voorzagen. Deze acties werden gevisualiseerd op een groot matglazen scherm met deelkaart van Europa (12x9m). Dit scherm stond opgesteld in een grote ruimte in het hart van het commandocentrum. Tribunes aan weerszijden van het scherm boden enerzijds plaats aan de zgn. “Luftnachrichtenhelferinnen” die de posities van de vijandelijke bommenwerpers en de eigen jagers op de kaart projecteerden met kleine schijnwerpers, en anderzijds aan de zgn. “Jägerleitoffizieren” die de eigen jagers naar de bommenwerpers leidden. Op het dak stonden antennes voor zend- en ontvangstinstallaties. De Duitse luchtafweer kende drie van dergelijke commandocentra: één in Stade bij Hamburg, één in Metz en onderhavige bunker in Schaarsbergen bij Arnhem.

Commandocentrum “Diogenes” bevindt zich in een bosrijke omgeving direct ten zuiden van het voormalige Duitse oorlogsvliegveld Deelen bij Schaarsbergen. Het object is gelegen aan de noordzijde van de Koningsweg, nabij de ingang van het nationale park “De Hoge Veluwe”. Het perceel is ter plaatse van de bunker enkele meters afgegraven. De vloer van de begane grond ligt ca. 4 meter lager dan het maaiveld. De bunker is in opdracht van de bezetter gebouwd in de jaren 1941-1943, voor totale kosten van 50 miljoen gulden. De benodigde grondstoffen voor de ca. 33.000 m3 beton waaruit de bunker is samengesteld, werden aangevoerd via een aftakking van de spoorlijn Utrecht-Arnhem bij Wolfheze (thans niet meer aanwezig). Enkele dagen voor de terugtrekking hebben de Duitsers tevergeefs geprobeerd deze betonnen kolos op te blazen. Alleen de inventaris werd volledig verwoest. Sedert 1952 is de bunker in gebruik bij de Rijksarchiefdienst. Ter vergroting van de opslagcapaciteit zijn in 1974 tussenvloeren gemaakt in de grote centrale ruimte.

Omschrijving grootte en interieur bunker

Grote betonnen BUNKER (lxbxh: ca. 61,5 x 39,5 x 23 meter inclusief vloerplaat) van 4,5 bouwlaag op rechthoekig grondplan. De gevels van deze hoofdvorm zijn gesloten. Het platte dak heeft een afgeronde, enigszins uitstulpende rand. De uitgebouwde T-vormige entree is op verdieping-niveau tegen de zuidgevel geplaatst (Koningsweg-zijde). De ingangen bevinden zich in de linker en rechter zijde van deze uitbouw. De linker ingang is thans dicht gezet.

Tegen de oostzijde van de bunker bevindt zich over de gehele lengte een lager voorgebouw van drie bouwlagen met plat dak. Dit gebouwonderdeel met een diepte van ca. 8 meter heeft een beduidend lichtere constructie dan het hoofdgebouw. De gevels van het voorgebouw hebben een vrij regelmatige indeling van vensterassen: grote rechthoekige muuropeningen waarin verdiept gelegen stalen ramen; de vensteropeningen van de eerste en tweede bouwlaag zijn thans gedeeltelijk dicht gemetseld. De buitenmuren hebben een brede basis en verjongen zich ter hoogte van de eerste bouwlaag. De ruimtelijke indeling van het INTERIEUR is nog goeddeels intact. Midden in het gebouw bevindt zich een grote rechthoekige ruimte met een hoogte van ca. 13,5 meter. De vloer, de wanden en het plafond van deze ruimte variëren in dikte van ca. 2,80 tot 4,00 meter. Slechts één deur verschafte toegang tot dit zenuwcentrum. De schil rondom deze centrale ruimte is opgedeeld in 4,5 bouwlaag, met per bouwlaag een rondgaande gang met zijvertrekken (o.a. restanten van zes toiletgroepen) en trappenhuizen aan de korte zijden (betonnen bordestrappen). Aan de lange zijden grenzen de gangen aan de buitenmuren. Deze massieve buitenmuren zijn ca. 3,5 meter dik. In de kelder bevinden zich verwarmingsruimten (oorspronkelijke verwarming met kolenkachels) en een ruimte met de restanten van een dieselaggregaat voor de opwekking van elektriciteit. In de uitgebouwde entree bevindt zich een brede trap die naar beneden leidt. Slechts enkele van de oorspronkelijke stalen (dubbele) deuren zijn bewaard gebleven.

Historische waardering

Betonnen BUNKER “Diogenes” uit 1941-1943.

– Van architectuurhistorische waarde als een qua type, omvang en zwaarte unieke betonnen bunker in Nederland die op Duits gezag is gebouwd. Het object is een voorbeeld van een in exterieur goeddeels gaaf en herkenbaar gebleven verdedigingswerk waarin zeer zware gewapend betonconstructies zijn toegepast. De oorspronkelijke interieurelementen zijn verwijderd; de ruimtelijke indeling is nog grotendeels intact en herkenbaar. Voorts is het object van belang wegens de functionele zeldzaamheid: “Diogenes” is de enige bunker in zijn soort in Nederland. In West-Europa hebben de Duitsers slechts enkele van deze bunkers gebouwd.

– Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming en verschijningsvorm, welke verbonden zijn met de krijgsgeschiedenis, in casu de geschiedenis van het Duitse luchtafweer-systeem met radarposten zoals dat in de eerste oorlogsjaren aan de Noordzee-kust is opgebouwd. Binnen dit luchtafweer-systeem nam de bunker “Diogenes” als commandocentrum een centrale plaats in.

WO2 toerisme regio Arnhem

Voor Arnhem kan de Diogenes bunker net zo belangrijk worden als de John Frost brug is. Er is een toenemende belangstelling voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, en het bezoek aan de slagvelden van weleer is sterk in opkomst. Met de komst van een nieuw oorlogsmuseum die de oorlog in de lucht en vliegveld Deelen belicht zal Arnhem duizenden extra bezoekers per jaar trekken.

Samenwerking oorlogsmusea

Aangezien Museum Deelen haar huidige plek op de Delenseweg moet verlaten ligt het voor de hand om ruimte in de Diogenesbunker voor ze te reserveren. Daarnaast kan de kennis van Arnhems Oorlogsmuseum 40-45 niet ontbreken bij de planvorming.

Politiek en vervolg

Een eerste stap is door de provincie Gelderland gezet door Ad van Heiningen van het bedrijf GWO2 een verslag naar de toekomstmogelijkheden van de bunker Diogenes te laten maken. Op 17 april 2018 heeft gedeputeerde Jan Jacob van Dijk de Staten geïnformeerd met deze positieve Statenbrief. Daarin wordt aangegeven ruim de tijd te nemen voor een zorgvuldig proces. Maar het is zo 1 januari 2020 als de bunker aangekocht kan worden door de Gemeente Arnhem of anders de provincie Gelderland, dus Nu vooruit met de voorbereidingen!

De Sint Jansbeek op het Gele Rijders Plein

Geacht college van burgemeester en wethouders,

Met interesse nam het bestuur van Stichting Jansbeek boven Water kennis van het Plan uitwerking Gele Rijders Plein 2017. We zijn zeer positief over het vitaliseren, maar niet om te bebouwen. Net als het Platform Binnenstad, omdat wij het belangrijk vinden dat vanaf het Willemsplein de aan te leggen Jansbeek zichtbaar is als trekker richting Looierstraat en Bovenbeekstraat.

Het bevreemdt ons ten zeerste dat zowel in het plan als in het onderzoek van Kokke de Jansbeek compleet ontbreekt. In deze brief vragen wij aandacht voor de Jansbeek en brengen wij onder de aandacht dat naast de stichting ook burgers, ondernemers en gemeenteraad dit belangrijk vinden.

Het behoud van de platanen en zelfs verder versterken met groen werd door menig burger ingebracht eveneens het toevoegen van een fontein en de Jansbeek. Hiervan is echter nauwelijks iets van terug te vinden in het plan, wat niet getuigd van “Met de Stad!” ruimtelijk ontwikkelen:
Het resultaat van de meet-up van zaterdag 25 maart 2017 in De Gelderlander.

Ondernemers hebben eerder het plan De Groene Fabriek gepresenteerd, waar de Jansbeek een prominente rol heeft. Daarom brengen wij deze visie hierbij onder de aandacht.

De raad heeft zich in 2008 al uitgesproken over het volledig in zicht brengen van de Jansbeek in de binnenstad en dat deze start op het Gele Rijders Plein. Het tracé is toen tevens vastgesteld.

Gebiedsvisie 2010 brengt het ook treffend: “Het Gele Rijdersplein heeft een rijke historische gelaagdheid. Deze gelaagdheid dient als referentiekader en inspiratiebron bij verdere ontwikkeling. Deze gelaagdheid neemt nog verder toe door de Jansbeek bovengronds te halen”.

Met de aanleg van de Jansbeek in volle gang in de zuidelijke binnenstad, komen de positieve reacties uit alle hoeken van de stad los. Dit mag de noordelijke binnenstad niet onthouden worden, de gehele binnenstad van Arnhem moet en kan met bijdrage van de Jansbeek aangenaam zijn om te verblijven.

Wij verzoeken u dan ook nadrukkelijk de Sint Jansbeek te betrekken in de ontwikkeling van het gedeelte luwte van het Gele Rijders Plein en niet te koppelen aan ontwikkeling van het gedeelte reuring om mogelijk vertraging te voorkomen.

Daarnaast roepen wij u op om tot het uiterste in te spannen om gelden uit het programma Steengoed Benutten en andere bronnen beschikbaar te krijgen om tevens het noordelijk deel van de Jansbeek aan te leggen.

Met vriendelijke groeten,
Namens Stichting Jansbeek boven Water

Folkert Rotshuizen, voorzitter
Johan C.M. Wolthuis, secretaris
Edwin R. Kemers, bestuurslid


Impressie van buro Poelmans Reesink van 9 maart 2018 ( al wel groen luw deel, maar nog zonder Jansbeek)

Starthandeling aanleg Sint Jansbeek Arnhem op 14 februari 2017

Starthandeling aanleg Sint Jansbeek Arnhem

De Sint Jansbeek heeft aan de basis gestaan van het ontstaan van Arnhem. Met het opnieuw zichtbaar maken van deze historische beek, wordt een deel van de geschiedenis van onze stad weer beleefbaar voor inwoners en bezoekers van Arnhem. Een zichtbare Sint Jansbeek draagt bij aan een aantrekkelijke binnenstad en geeft dit gebied de allure van weleer terug.

Officiele start aanleg Jansbeek in zuidelijke binnenstad Arnhem

Op 14 februari 2017 werd de starthandeling voor de aanleg verricht door van links naar rechts op de foto: Johan Wolthuis (bestuurslid Jansbeek boven Water), Gerrie Elfrink (wethouder), Bea Schouten (gedeputeerde), Antoinet van Helvoirt (Waterschap Rijn en IJssel) en Folkert Rotshuizen (voorzitter Jansbeek boven Water).

Een historisch moment op een geschikte dag. Namelijk Valentijnsdag en Arnhem houdt nu eenmaal van de Jansbeek!

Trace Jansbeek, ontwerp Poelmans-Reesink

Referendum Stasblokken Meinderswijk, Stem JA!

Referendum Stadsblokken Meinderswijk, Stem JA!

UPDATE:

JA-stemmers bedankt! met 64,3% voor kan Arnhem verder met waar ze goed in is. De aanleg van de mooiste parken maken haar niet voor niks de genoeglijkste. De opkomst was met 24,1% beter dan de vorige lokale referenda: 10,3% over haven in 2007 en 17,7% over Kunstencluster in 2013.

Ontwikkelen uiterwaardenpark Arnhem

Op 30 november 2016 mag Arnhem naar de stembus voor het referendum over Stadsblokken-Meinerswijk. Er is een voorstel voor plannen voor dat gebied: 1 procent van het gebied zou bebouwd moeten worden en 99 procent blijft en wordt groen. Daarmee wordt het grootste uiterwaardenpark in een stad (Arnhem) van Europa. Het hele park komt in eigendom van de gemeente Arnhem. Maar waarover gaat het referendum in Arnhem eigenlijk?

Het gaat over een raadsbesluit, niet over woningbouw

Arnhem spreekt zich uit over een voorgenomen raadsbesluit met twee amendementen over de eisen waaraan de aanpak van het gebied moet voldoen. Dat betekent dat het NIET gaat over het bouwen van woningen. Dat zou ook raar zijn, zo is nog helemaal niet vastgesteld hoeveel woningen er komen.

Het raadsbesluit gaat over eisen aan het plan Meinerswijk

Het gaat over onder welke voorwaarden (binnen welk kader) plannen uitgewerkt kunnen worden. Dat is het uitwerkingskader. Het gaat over de randvoorwaarden waaraan plannen over het gebied moeten voldoen. Op nummer 1 van die randvoorwaarden prijkt Natuur de ruimte en op 2 Rivier de ruimte. Maar ook dat herbouw voor duurzaam bouwen het cijfer 8 moet krijgen. Parkeren valt eronder, dat mag alleen in de plekken van (her)bebouwing. Een ander voorbeeld gaat ook over verkeer: zoveel mogelijk shared space. Het gaat dus niet over concrete bouwplannen. Het document is hier te vinden: Uitwerkingskader fase 2 Gebiedsvisie Stadsblokken Meinderswijk.

De stand van zaken

Met de plannen voor Meinerswijk verwachten voorstanders een verbinding tussen Arnhem-Noord en Arnhem-Zuid te creëren en met het grootste stadsuiterwaardenpark in Europa een prachtig natuur- en verblijfsgebied te maken. Ook komt dan een einde aan tientallen jaren praten over de zuidelijke Rijnoever. De stad krijgt volledige zeggenschap en eigendom over Stadsblokken Meinerswijk. Tegenstanders willen niet dat er gebouwd wordt in Meinerswijk. Maar dan zijn ze in deze plannen ook tegen aanpak van verrommeling, het herinrichten van het groen en het behoud van cultureel erfgoed zoals de historische scheepswerf en tegen het saneren van huidige bedrijven terreinen.

Bij een ‘nee’ staat Meinerswijk weer jaren stil zonder voldoende beheer en onderhoud. Dan blijft het een stuk buitengebied in het hart van de stad en gaat het gepraat jarenlang verder. De vraag is of zich snel weer zo’n unieke kans voordoet om zoveel aaneengesloten natuur in gemeentelijk eigendom te krijgen en dat als stad te mogen beheren.

flyeren-referendum-stadsblokken-meinderswijk

 D66 is VOOR groen & toegankelijk,
VOOR een realistisch plan en VOOR een referendum.
Stem VOOR, stem 30 november JA!

 

Rembrandt theater Arnhem

Arnhem kijk uit met grote projecten

Als actief lid van vereniging Stadsschoon Arnhem geef ik bestuurslid Harry Bod hier de ruimte voor zijn oproep: ‘Raadsleden hebben tot taak als goed huisvader te waken voor een degelijke besluitvorming bij zaken die veel belastinggeld kosten’.

Besluit te snel over nieuwbouw voor Musis en Focus

Als belastingbetaler ben je benieuwd hoe jouw geld door de gemeente wordt besteed. En in Arnhem is de belastingdruk al het hoogste van alle Gelderse gemeenten. Onlangs heeft de gemeenteraad twee besluiten genomen met grote financiële gevolgen.

Extra zaal Musis Sacrum

Aan de orde was het plan voor de bouw van een tweede concertzaal voor duizend bezoekers bij Musis, voor een bedrag van tien miljoen euro. Raadsleden klaagden dat er geen alternatieven ter tafel kwamen voor een kleinere zaal en dat de financiële opzet op drijfzand is gebouwd.

Cultureel centrum

Volgens de wethouder is dit bouwplan nodig om het culturele centrum van Oost Nederland te worden en als het Musiscafé veel winst gaat maken en sponsors diep in hun beurs tasten, dan zal er geen sprake zijn van een exploitatietekort. Mijns inziens een overhaaste en onzorgvuldige besluitvorming.

Leegstandsbeleid

De gemeenteraad wil een nieuw filmgebouw voor 11 miljoen euro op het Kerkplein. Nu er zoveel gebouwen leeg staan en het leegstandsbeleid hoge prioriteit heeft bij de gemeente, is dat een moeilijk te begrijpen besluit. Zijn geen (goedkopere) alternatieven onderzocht?

Reuring Kerkplein

Jawel, maar hoe? Wel een rapportage van een architectenbureau over vier locaties en opvallend niet over het Rembrandt Theater dat leeg komt. Het filmhuis op het Kerkplein zal in elk geval de eerste jaren verliesgevend zijn. Maar dat mág van de gemeenteraad, want het brengt reuring op het plein en reuring mag geld kosten. Ook hier moet het café een recordwinst maken. Het is afwachten of het plan doorgaat. Daarvoor is nog een wijziging van het bestemmingsplan nodig. De argumenten voor de locatie zijn flinterdun.

Bezuinigingsopgaven

Deze projecten werden snel door de gemeenteraad gejaagd, terwijl diezelfde gemeenteraad zeer binnenkort moet beslissen over een jaarlijkse bezuiniging van 20 miljoen euro op de gemeentebegroting. De bouw van deze cultuurgebouwen moest kennelijk veilig gesteld worden ten koste van komende pijnlijke bezuinigingen.

Rozet

Het gebouw Rozet is architectonisch een aanwinst, maar de financiële exploitatie baart grote zorgen. Dat is toch een signaal voor de gemeenteraad om extra voorzichtig te zijn met de financiële opzet van grote projecten. Waarom kreeg het gebouw deze omvang? Nu staat het gedeeltelijk leeg. De business case was indertijd kennelijk niet goed. De daarvoor verantwoordelijke wethouder is er nu niet meer.

Politieke spel

Zo gaat het altijd in de politiek. Bij grote projecten wordt de financiële opzet zo gunstig mogelijk gepresenteerd opdat de gemeenteraad er niet voor terugdeinst. Blijken er later tekorten, dan is er een andere wethouder en een andere gemeenteraad. Een onbevredigende situatie, gezien het stelsel, met elke vier jaar verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad. Raadsleden hebben tot taak als goed huisvader te waken voor een degelijke besluitvorming bij zaken die veel belastinggeld kosten. Een verantwoordelijkheid die verder gaat dan de zittingsperiode van vier jaar.

Eigen verantwoordelijkheid

Is er bij deze zaken ook sprake van machtspolitiek ofwel fractiediscipline en coalitiedwang? Dat blijft geheim. Het college en de ‘eigen’ wethouders moeten kennelijk in het zadel gehouden worden. Ook al geldt staatsrechtelijk het dualistische stelsel, waarbij het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad ieder hun eigen verantwoordelijkheid hebben.

Harry Bod is bestuurslid van de Vereniging Stadsschoon Arnhem.

Geef burger een stem over nieuwbouw zaal Musis Sacrum

Musis wordt wéér verpest door een foute aanbouw

Enkele maanden geleden  werd in de Showroom Arnhem de geplande nieuwe  uitbreiding van Musis Sacrum gepresenteerd. Wie had gehoopt dat de oorlogsschade – 70 jaar na de Tweede Wereldoorlog – toch nog ongedaan zou worden gemaakt, kwam bedrogen uit.

Architectuur

Opnieuw geen architectonisch aansluitend ontwerp voor ons aller Musis Sacrum (tegenwoordig kortweg Musis). Na drie mislukte aanhangsels presenteerden de ontwerpers ons een onwaardig bouwsel in de vorm van een soort vliegtuighangar. Een ontwerp dat op geen enkele manier aansluit bij Musis Sacrum en de Singels. Er is een miskleun in de maak, die voorkomen moet worden!

De onverschilligheid waarmee de binnenstad van Arnhem na de Tweede Wereldoorlog is opgebouwd is nog steeds niet voorbij. Musis werd ontsierd door de ene lelijke aanbouw na de andere. Het nieuwste ontwerp spant qua detoneren echter de kroon. Welk een gemiste kans, wat een miljoenenverspilling.

Historisch bewustzijn

Als Arnhemse bestuurders na 1945 iets gemeen lijken te hebben is het wel het gebrek aan historisch besef. Onverschilligheid troef en vooral gebrek aan liefde voor Arnhem. Wie kijkt hoe steden als Ieper in België en de binnenstad van Warschau na verwoesting zorgvuldig en liefdevol zijn opgebouwd, wordt verdrietig hoe er met Arnhem is omgegaan. In Dresden werd zestig jaar na  de Tweede Wereldoorlog de compleet verwoeste Frauenkirche weer in oude glorie hersteld. Met het geld van al die herstelwerkzaamheden aan de huidige Eusebiustoren had ook die in vooroorlogse glorie kunnen worden hersteld.

Bevolking buitenspel

Dat zelfde geldt ook voor oorspronkelijke vooroorlogse achteraanbouw van Musis. Het heeft er veel van weg dat het stadsbestuur de achteraanbouw vooral ziet als een goedmakertje voor het afgestemde kunstencluster ArtA. Daarbij geheel voorbijgaand aan het karakter van Musis en de Singels. Temeer kwalijk, omdat tevens voorbij wordt gegaan aan het gegeven dat Musis, net als de Witte Villa en de Eusebiuskerk van alle Arnhemmers is.  Bij een nieuwbouwplan achter een gebouw als Musis Sacrum, dat in het hart van Arnhem staat en in het hart van de Arnhemse bevolking zit, had de bevolking actief moeten worden betrokken.

Het had de gemeente Arnhem gesierd een aantal  alternatieve bouwplannen voor te leggen waaruit dan een keuze had kunnen worden gemaakt door de Arnhemse bevolking.  Maar het stadsbestuur heeft er vooralsnog voor gekozen er een elitair prestigeproject van te maken.

Referendum

Musis Sacrum verdient beter! De Arnhemse bevolking verdient beter!  Voorkomen moet worden dat zich opnieuw achter Musis Sacrum  een architectonisch mislukking voltrekt, waarmee geen recht wordt gedaan aan dit prachtige en zo kenmerkende gebouw in Arnhem.

Het wordt tijd dat – zeventig jaar na de Tweede Wereldoorlog –  Musis Sacrum weer in volle glorie wordt hersteld met de zaal en koepeltoren die er oorspronkelijk achter stond. Dat verdienen Musis, Arnhem en de Arnhemmers.

Daarom doen ondergetekenden  een dringend beroep op de Gemeenteraad en burgemeester en wethouders om het huidige bouwplan en een  alternatief historiserend  ontwerp voor de aanbouw aan Musis via een referendum voor te leggen aan de bevolking van Arnhem.

Zoals gezegd: Musis Sacrum is van ons allemaal. Daar beslissen we dan ook over met z´n allen!

Arnold Brouwer, Dick Tiemens, Theo Theijse, Edwin Kemers, Roeland Verouden, Kees Crone, Benno Landsheer, Piet van Dijk.


Interview RTV met Arnold, Edwin en Roeland: Musis verdient beter (item start op 4:15 minuut)

Voorkomen moet worden dat zich achter Musis Sacrum opnieuw een architectonische mislukking voltrekt

Musis niet weer vernachelen met modernistische gruwels

Dankzij extra middelen van de Provincie Gelderland is het financieel mogelijk om het Musis Sacrum volledig te herstellen van teleurstellende moderne aanbouwen.

Meningen in artikel “Renovatie Musis dijt uit”:

(Bron: De Gelderlander 21-01-2015)

  • George Wiegel, directeur van Het Gelders Orkest: “blij dat de modernistische ‘gruwel; gaat verdwijnen”.
  • Gerrie Elfrink, wethouder cultuur : “Er is meer vernacheld aan Musis dan alleen de uitbouw aan de Lauwersgracht”.

Nu wel duurzaam bouwen

Laten we verstandig omgaan met het budget van 20 miljoen en de verbouwing uitvoeren zodat het past bij dit negentiende-eeuwse gebouw. Moderne aanbouwen hebben steeds een maximale levensduur van 40 jaar gehad en weinig waardering. Door met respect historisch te verbouwen, kan Musis Sacrum minimaal 100 jaar weer vooruit, dat is pas duurzaam!

In een eerdere blog gaf ik al aandacht aan een alternatief voor de grote tweede concertzaal, zie Nieuwbouw zaal Musis Sacrum in historische harmonie.

Schets door Roeland Verouden, architect van Art of Building

Nieuwbouw zaal Musis Sacrum in historische harmonie

Na het afblazen van het Kunstencluster was het in mei 2014 positief nieuws om te vernemen dat Musis Sacrum een impuls gaat krijgen. Wat echter een teleurstelling toen ik in september 2014 het ontwerp zag en met mij velen anderen, nu al wordt het genoemd “De Schoenendoos”. Om onder de aandacht te brengen dat het ook anders kan, geef ik hier de ruimte aan tekst en schets van betrokken Arnhemmer Roeland Verouden:

Hoeveel jaar blijft deze uitbreiding aan het Musis staan?

Kort geleden werd mijn gemoed opgeschrikt door wéér een sanitair stuk architectuur aan een klassiek gebouw! Eerst waren daar de uitbreiding aan het Concertgebouw in Amsterdam en toen de badkuip aan het Stedelijk Museum Amsterdam, nu is ons geliefde Musis Sacrum het slachtoffer van een brute op handen zijnde uitbreiding, gelukkig is het nu nog een plan. Ik ken alle academische argumenten om een zo’n afwijkend mogelijk en liefst reversibele uitbreiding te wensen, maar zo afwijkend is werkelijk niet nodig!

Evenwicht bestaande oudbouw en nieuwbouw

In de opdracht van de gemeente staat bovendien dat het contrast met de huidige uitbouw uit de jaren tachtig groot is, ofwel onwenselijk. Wat er nu bijgepland is, is vele malen afwijkender en daarom stelt de architect dat de nieuwe zaal los van het huidige gebouw moet komen, slechts terughouden gekoppeld. Juist: omdat het dus niets te maken heeft met het huidige pand, het is gewoon weer een kans om visueel te choqueren en te scoren! Het ziet er niet uit, de combinatie is hopeloos!
Kunnen we het tij nog keren? Kunnen we niet een fraaier plan laten bouwen aldaar, waarmee het gebouw een veel duurzamere vergroting kent. Laten we een uitbreiding maken die van een meerwaarde is aan het huidige gebouw. Waardoor het bestaand in een nieuw evenwicht komt en als één geheel van schone architectuur zal vormen.

Nu het moment om het wel duurzaam aan te pakken

Waarom zou een geheel bij de historische architectuur passende uitbreiding niet ook mogelijk zijn? Dat kan toch op weinig weerstand stuiten? Natuurlijk kun je zeggen dat dat niet meer van deze tijd is en te duur (is het huidige plan niet erg kostbaar, dubbel gekromde oppervlakken, veel onderhoudsgevoelige oplossingen?). Zou een passende en subtielere uitbreiding niet op meer goedkeuring kunnen rekenen van de meeste Arnhemmers, en de bezoekers van het gebouw?

Kies voor een invulling in historische harmonie

Het spreekt toch van veel meer respect voor het monumentale gebouw als we er iets passend bij zetten. Om de publieke discussie aan te wakkeren bovenaan de blog een schets (westelijk zijaanzicht, de entreegevel), met een voorstel waar ik me veel meer bij kan voorstellen dat het blijvend is voor de toekomst. Het gaat me er niet om dat ik (ook een architect) het zou moeten doen, wie dan ook die mag het doen, als het resultaat maar van meer kwaliteit, passendheid en eenheid getuigt.

Schets en tekst door Roeland Verouden, architect van Art of Building